يادداشت پايگاه خبري تحليلي پيرغار؛

نتيجه انتخابات يازدهمين دوره رياست جمهوري که در 24 خرداد برگزار شد، بيش از آنچه براي سياسيون و جريانهاي سياسي داخل کشور غيرمنتظره باشد، غربي‌ها را دچار شوک و حيرت‌ کرده و آنها را بر سر دوراهي دشواري قرار داده است.دوراهي جديد غرب در مواجهه با ايران، پر‌هزينه‌ است و شايد بتوان گفت آنها ناگزيرند بين بد و بدتر يکي را انتخاب کنند.

غرب خوب مي‌داند که در ايران انقلاب نشده است، بلکه انتخاباتي در چارچوب سياستهاي نظام برگزار شده و فرد منتخب، يکي از چهره‌هاي شناخته شده همين نظام است. لذا يکي از گزينه‌هاي پيش روي غرب، ادامة رفتارهاي گذشته بدليل قائل نبودن تفاوت بين دکتر روحاني با ديگران يا بدليل برداشت غلط از نتيجه انتخابات است. تشديد فشارها و تداوم تحريم‌ها براي دستيابي به نتايج مهمتر، چارچوب رفتاري غرب در صورت انتخاب اين گزينه خواهد بود.

انتخاب اين گزينه موجب دردسرها و زحمت‌هايي براي جمهوري اسلامي ايران خواهد شد اما از سوي ديگر دشمن‌شناسي ملت ايران و ديگر ملت‌ها را تعميق خواهد بخشيد و بر نفرت ملتها خصوصاً ملت ايران از غرب خواهد افزود. در پيش گرفتن اين راه، جمهوري اسلامي ايران را در ادامه برنامه هسته‌اي خويش مصمم‌تر خواهد کرد و جريان ميانه‌رو را ناکام و اقبال به اين جريان را از بين خواهد برد. انتخاب اين راه از سوي غرب، بيش از پيش ثابت مي‌کند که مشکل غرب و خصوصاً امريکا با اصل نظام جمهوري اسلامي ايران است و نه اين جريان و آن جريان و يا فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران.

انتخاب اين گزينه همچنين به پيچيده‌تر شدن روابط دو کشور و افزايش هزينه‌ها براي اصلاح آن منجر خواهد شد.راه ديگر پيش پاي غرب، آن است که حجت‌الاسلام روحاني و دولت يازدهم را فرصتي براي تعامل با ايران خصوصاً در موضوع هسته‌اي بداند و با کاهش فشارها و صريحتر بگوييم، حذف يا کاهش تحريم‌ها و در مقابل، گرفتن امتيازاتي معتدل و همسنگ، مسير بهبود روابط بين دو طرف هموار شود و معامله‌اي منطقي و هم‌وزن و نه از جنس آب نبات چوبي در مقابل دُرّ غلطان، تحقق يابد.

انتخاب اين گزينه که همواره مورد استقبال جمهوري اسلامي ايران بوده است، شرايط اقتصادي کشور را بهبود خواهد بخشيد و به ارتقاء موقعيت منطقه‌اي و بين‌المللي ايران نيز کمک خواهد کرد و در مجموع شرايطي را فراهم خواهد آورد که همه علاقمندان به ايران از آن خشنود خواهند شد.دستاورد غرب در انتخاب اين گزينه، گامي در جهت اثبات حسن نيت خود، عدم افزايش نفرت ايرانيان از او و در معادلات سياسي داخل ايران، تقويت جريان موسوم به ميانه‌رو خواهد بود.دستاورد ديگر غرب در قبال اين گزينه، برطرف شدن يا کاهش دغدغه‌هايش از فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران است، اگر در ابراز اين دغدغه‌ها صادق باشد!

اين گزينه همان گزينه‌اي است که سالهاست بعنوان گزينه « بُرد ـ بُرد» از آن ياد مي‌شود و خود غربي‌ها و بيش از همه امريکا، مانع تحقق آن بوده‌اند.از مجموع اظهارنظرها و تحليل‌هايي که پس از انتخابات اخير ايران در غرب مطرح و ارائه شده است مي‌توان سردرگمي بين اين دو گزينه را مشاهده کرد.در ذيل مواردي از اين اظهارنظرها را مرور مي‌کنيم:

1) روزنامه‌ فيگارو چاپ پاريس در تحليلي از انتخابات ايران نوشت: « زماني که حسن روحاني دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران بود، دولت ايران با امضاي پروتکل الحاقي « ان پي تي » با بازرسي سرزده از مراکز اتمي ايران موافقت کرد. روحاني برخلاف احمدي‌نژاد نه خواستار نابودي اسرائيل شده و نه تراژدي هولوکاست را کم اهميت جلوه داده است».

در همين حال، مجله فارين پاليسي چاپ امريکا اينگونه نوشت: « با تعيين رئيس جمهور جديد، موضع هسته‌اي ايران تغيير نمي‌کند. روحاني ده سال پيش مذاکراتي با غرب داشت که بدليل تعليق غني‌سازي مورد انتقاد شديد محافل داخلي ايران قرار گرفت. احتمالاً روحاني بار ديگر براي اتخاذ موضع نرمش در برابر غرب پا پيش نمي‌گذارد. وي تنها در صورتي امتياز مي‌دهد که مطمئن شود در قبال آن امتيازي خواهد گرفت. اکنون توپ در زمين واشنگتن است و اگر امريکا نتواند امتيازي به ايران بدهد هيچ تغييري صورت نخواهد گرفت ».

2) چهار روز پس از انتخابات ايران، کميته فرعي روابط خارجي مجلس نمايندگان امريکا، نشستي را براي بررسي نتيجه انتخابات برگزار کرد.عليرضا نادر، عضو انديشکده "RAND" در اين جلسه اظهار داشت: « رياست جمهوري روحاني احتمالاً فرصت بهتري براي حل بحران اتمي از طريق ديپلماسي فراهم خواهد کرد. سابقه او در مقام مذاکره کننده اتمي توانمند و فردي ميانه‌رو در زمينه سياست خارجي، اميد دهنده است ».

وي در ادامه مي‌افزايد: « واشنگتن و متحدانش بايد آماده باشند تا به ايران راهي ارائه دهند که در آن حق ايران براي غني‌سازي اورانيوم به رسميت شناخته شود و در ازاي محدوديت‌هاي قابل تاييد بر برنامه اتمي، از ميزان تحريم‌هاي سخت موجود بر کشور کاسته شود ».

تحليلگر ديگر اين نشست خانم سوزان مالوني از موسسه بروکينگز بود. وي در ابتدا تصريح کرده است: « انتخاب يک رئيس جمهور جديد هيچ يک از نگراني‌ها يا اولويت‌ها را تغيير نمي‌دهد» و انتخابات ايران را « کاملاً نمايشي و بي‌فايده » ارزيابي مي‌کند ولي در عين حال در ادامه چنين مي‌گويد: « اين دوران براي واشنگتن فرصت فوق‌العاده‌اي است. نشانه‌هايي از ميانه‌روي داخلي در ايران مي‌تواند مشوقي براي از ميان رفتن ائتلاف‌هاي بين‌المللي قدرتمند براي اعمال تحريم‌ها عليه اين کشور باشد ... با اين وجود هر اتفاقي که روي دهد، ما بايد از اين که روند سياست‌هاي ايران در جهتي خلاف بينش و تفکر معمول در حرکت است، خرسند و خشنود باشيم. اين امر يک علامت خوش‌يمن است و بايد آن را به فال نيک گرفت ».

وي در ادامه مي‌گويد: « اولين و مهمترين چيز آن است که سياستگذاران امريکا بايد درک کنند که روحاني نياز دارد به ايرانيان نشان دهد که مي‌تواند پاداش‌هاي ملموس در قبال پيشنهادات ديپلماتيک از جامعه بين‌الملل دريافت کند. اين بدين معناست که واشنگتن بايد خود را براي پيشنهاد لغو چشمگير تحريم‌ها، در ازاي هرگونه امتيازي در مسئله هسته‌اي، آماده سازد».

3) در بين مقامات رسمي دولت امريکا و رژيم صهيونيستي اما اظهارنظرهاي متفاوتي وجود دارد. از جمله 45 نماينده کنگره امريکا طي نامه‌اي به اوباما با اعلام اينکه، « حسن روحاني، رئيس دولت آينده ايران، از برنامه‌ هسته‌اي جمهوري اسلامي ابراز حمايت کرده است » خواستار شدت گرفتن فشارها بر ايران شدند. يووال اشتاينيتز وزير اطلاعات و امور راهبردي اسرائيل هم بتازگي گفته است: «‌ روحاني با شهره بودنش به ميانه‌روي، ابزاري مطلوب است براي اينکه به آيت‌الله‌ها اجازه دهد بمب اتمي داشته باشند ».

کمتر از يک ماه به آغاز رسمي رياست جمهوري دکتر حسن روحاني باقي مانده است و غرب، خصوصاً امريکا بايد زودتر سياست خودش را در قبال ايران روشن کند تا معلوم شود در غرب افراطي‌ها تصميم‌گيرند يا اعتدال‌گرها!

منبع:فارس